- Θα φανεί παράξενη αυτή η θέση μου, αλλά πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του την άποψή μου ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα του <<ΑΡΧΕΓΟΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ>>, ως προφητικού κινήματος και εσχατολογικής προσμονής, είναι η μετέπειτα σταδιακή θρησκειοποίησή του και η καθ'ολική εν τέλει μετατροπή του σε <<ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ>> (σταδιακά από τον 2ο έως τον 4ο αι κ.ε.).
Και βεβαίως ο <<χριστιανισμός>> σαν προφητικό-χαρισματικό κίνημα και εσχατολογική προσμονή των <<ακόλουθων του Ιησού Χριστού>> θα είχε πιθανότατα εξαφανιστεί από την Ιστορία αν δεν θρησκειοποιόταν σταδιακά.
Συνοπτικά, <<χριστιανισμός>> σημαίνει ουσιαστικά κυρίως <<εσχατολογική πίστη>> και όχι απλά <<ιστορική θρησκεία>>!! Άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Παραταύτα, στην πράξη, τα δυο διαπλέκονται --ή ακριβέστερα διασταυρώνονται <<ΑΝΟΙΚΤΑ>>, αγιοπνευματικά λέμε στη θεολογία-- σαν <<φαινόμενο εκκλησία>>(1). Να σημειωθεί ότι η <<ΑΝΟΙΚΤΟΤΗΤΑ>> στην αγιοπνευματική διασταύρωση ετεροτήτων είναι απολύτως βασική. Πρόκειται δηλ. για ασύμπτωτη διασταύρωση ετεροτήτων που συνιστά καθαυτή αγιοπνευματικό μυστήριο.
Το ζητούμενο όμως είναι, κατά την <<ΑΝΟΙΚΤΗ>> αγιοπνευματική διασταύρωση <<εσχατολογικής πίστης>> και <<ιστορικής θρησκείας>>να διαπλέκονται μεταξύ τους ΑΣΥΜΜΕΤΡΑ. Δηλ. στην αγιοπνευματική διαπλοκή τους --κατά την την <<ανοικτή>> διασταύρωσή τους μέσα στο διάβα της Ιστορίας που συνεχώς εξελίσσεται σαν "φαινόμενο εκκλησία"(2)-- να είναι η <<εσχατολογική πίστη>> που να έχει το πάνω χέρι και όχι η <<ιστορική θρησκεία>>. Δηλ. να είναι το <<εσχατολογικό μυστήριο>>, και όχι ένας <<ιστορικός θρησκειακός θεσμός>>, που έχει το πάνω χέρι στο παράδοξο <<φαινόμενο εκκλησία>>.
- Για έναν όμως χριστιανό και θεολόγο το θέμα τίθεται ως εξής : μέχρι ποιού σημείου μια θρησκειοποίηση του <<χριστιανισμού>>, δηλ. μια ΙΣΤΟΡΙΚΟΠΟΙΗΣΗ του σε <<χριστιανική θρησκεία>> (μέσα και ως παράδοξο <<φαινόμενο εκκλησία>>), μπορεί να γίνει αποδεκτή χωρίς όμως να αλλοιώσει ουσιαστικά τον πρωταρχικό ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΟ χαρακτήρα του <<χριστιανισμού>> ως προφητικό κίνημα των <<ακόλουθων του Ιησού>> ;
Εδώ είναι το ζήτημα ...
- Και υπάρχει και άλλο ζήτημα : τι θα μπορούσαν να κάνουν σήμερα οι <<ιστορικοί χριστιανισμοί>> Ανατολής και Δύσης που συναποτελούν σήμερα την <<χριστιανική θρησκεία>> ως <<εκκλησία>> (μια ας πούμε ιστορική και θεσμική πραγματικότητα), για να την μεταμορφώσουν σταδιακά πάλι, έστω εν μέρει ...., σε προφητική και εσχατολογική πραγματικότητα;
Πως μπορούμε να επιτύχουμε μια <<ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ>> και μια όλο και μεγαλύτερη <<ΔΙΑΝΟΙΞΗ>> μιας <<ιστορικής θρησκείας>> (της ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ) σε ένα << εσχατολογικό μυστήριο>> (στη ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ) που πιστεύουμε, ελπίζουμε και προσδοκούμε; Και αυτά όλα ΕΝΤΟΣ του παράδοξου <<φαινομένου εκκλησία>> και ΩΣ αυτό το ίδιο το <<παράδοξο φαινόμενο>>;
Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα ....
(1) Είπαμε παραπάνω ότι η πραγματικότητα <<χριστιανισμός>>, στην βαθύτερη αλήθειά της, σημαίνει ουσιαστικά <<εσχατολογική πίστη>> (βλ. μυστήριο εσχάτων) και όχι απλά <<ιστορική θρησκεία>> (βλ. ιστορικό θεσμό)
(2) Το <<φαινόμενο εκκλησία>> σημαίνει στην ουσία του ένα δυναμικό <<εσχατο-μυστηριακό φαινόμενο>> (ένα επιφαινόμενο του εσχατολογικού μυστηρίου) που λαμβάνει συνεχώς χώρα --κατά τρόπο παράδοξο, ως "προληπτικό ήδη-και-ούπω"-- μέσα στην Ιστορία - και όχι ένα <<απλά ιστορικό φαινόμενο>>.
Εδώ έχει πολύ μεγάλη σημασία όχι απλώς η ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ της διασταύρωσης Εσχάτων και Ιστορίας, <<εσχατολογικού μυστηρίου>> και <<ιστορικού θρησκευτικού θεσμού>>, αλλά κυρίως η ΑΝΟΙΚΤΟΤΗΤΑ της αγιονευματικής αυτής διασταύρωσης.
Όπως ο καθένας καταλαβαίνει η ΑΝΟΙΚΤΟΤΗΤΑ της διασταύρωσης σημαίνει ότι η διασταύρωση αυτή, ως ανοικτή και όχι κλειστή, δεν μπορεί ποτέ να απολήξει σε <<σύνθεση>> Εσχάτου και Ιστορίας, Μυστηρίου και Θρησκείας ή Ιστορικού Θεσμού!!!!
Το άγιο Πνεύμα, το Πνεύμα της Εσχατολογικής Βασιλείας του Θεού, δημιουργεί πάντα φαινόμενα ασύγχυτης κοινωνίας μεταξύ ετεροτήτων, δηλ. διαφορετικών πραγματικοτήτων. Ως εκ τούτου η εν αγίω Πνεύματι κοινωνία αυτή είναι πάντα <<ανοικτή>> (και όχι <<κλειστή>>, αναδιπλωμένη στον εαυτό της). Δηλ. είναι ΑΝΟΙΚΤΗ κοινωνία και διασταύρωση ετεροτήτων εν αμοιβαία ελευθερία και αγάπη. Και κοινωνία <<ανοικτή>> σημαίνει εδώ <<ανοικτή>> και προς τα μέσα αυτής (ad intra) αλλά και προς τα έξω (ad extra) επέκεινα αυτής ....
Σχετικά με την Ανοικτότητα --παρατήρησε εύστοχα ο Κων/νος ΛΙάσκος-- έτσι είναι και η τριαδική κοινωνία, ακριβώς έτσι. Γι' αυτό δεν υπάρχει μια Τριάδα καθαυτή, διότι θα ήταν μια κοινωνία κλειστή. Υπάρχει ο Τριαδικός Πατέρας που ελεύθερα και αγαπητικά βιώνει την Ανοικτότητα αυτή και εσωτερικά (γεννώντας τον Υιό και ταυτόχρονα εκπορεύοντας το Πνεύμα) και εξωτερικά ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΚΤΟΣ ΑΥΤΟΥ τα σύμπαντα (δια του Υιού εν Πνεύματι Αγίω).
Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινίσω το εξής : το ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ <<ΕΚΤΟΣ ΑΥΤΟΥ>> (του Θεού) τα σύμπαντα, σημαίνει πρακτικά ή μάλλον θεολογικά και οντολογικά ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ τα σύμπαντα <<στο απόλυτο ΜΗΔΕΝ της ύπαρξης>>. Διότι το <εκτός του μοναδικού-και-τριαδικού Θεού Πατέρα>> (ή του <<Ενός εν Τριάδι Θεού Πατέρα>> που σημαίνει το ίδιο) δεν μπορεί παρά να είναι το οντολογικά απόλυτο μηδέν, δηλ. αυτό που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το όντως ΕΙΝΑΙ της ύπαρξης, όπως θαυμάσια έχει πει ο μητροπολίτης Περγάμου.
Ας σημειωθεί επίσης ότι επειδή το <<ΕΚΤΟΣ αυτού>> δηλ. του μοναδικού-και-τριαδικού Θεού Πατέρα είναι το απόλυτο μηδέν της όντως ύπαρξης, η οντολογικά --και όχι η χρονικά !!--ταυτόχρονη γέννηση του Υιού και εκπόρευση του Πνεύματος (η μια μέσα στην άλλη όπως θαυμάσια έχει πει και ο π. Δ. Στανιλοάε) λαμβάνει αιωνίως χώρα <<ΕΝΤΟΣ αυτού>>, εντός του μοναδικού-και-τριαδικού Θεού Πατέρα, δηλ. στην προσωπική Του σφαίρα-χώρο του όντως ΕΙΝΑΙ της ύπαρξης.
