Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου 2025

banner280 140

Η δημιουργία ως καρπός αγάπης του δημιουργού

Κοινοποίηση
Συντάκτης  Φεβ 21, 2017

Απλά θέτουμε ένα προβληματισμό ως ταξίδι προς έναν προορισμό συνάντησης  . . .

Το αιώνιο ερώτημα στο οποίο όμως η απάντηση είναι πολύ απλή ακόμα και για την κοινή λογική. Ας αναλύσουμε με λίγα απλά λόγια τις ενδείξεις και αποδείξεις περί υπάρξεως του Θεού όπως αναφέρονται

στην Δογματική Θεολογία.

Η δημιουργία είναι ένα αποτέλεσμα και είναι σαφές ότι ένα αποτέλεσμα δεν μπορεί να προ-υπάρξει από μόνο του, αλλά είναι η κατάληξη από μια αιτία όπως π.χ. στην περίπτωση της γέννησης ενός ανθρώπου. Η γέννηση είναι το αποτέλεσμα ως δημιουργία και η αιτία είναι η σύλληψη ως αρχή. Έτσι και η σύλληψη είναι και αυτή αποτέλεσμα. Ποια είναι η αιτία όμως;  Δεν μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα χωρίς αιτία και αιτία χωρίς κίνηση προς δημιουργικό αποτέλεσμα, αλλιώς η αιτία απλά δεν θα έχει λόγο ύπαρξης και  η κατάστασή της θα ήταν άνευ ουσίας. Οπότε η δημιουργία του κόσμου είναι ένα αποτέλεσμα, και αυτό το αποτέλεσμα έχει αιτία. Αυτή η δημιουργία, κτισιολογία των όντων είναι δημιούργημα και φυσικά βλέπουμε όλη τη δημιουργία να έχει μεταβολές. Επειδή λοιπόν τα όντα είναι μεταβλητά άρα έχουν δημιουργηθεί και έχουν τεθεί σε κίνηση και σε σκοπό από κάποια αιτία και φυσικά αυτή η αιτία για να έχει αποτέλεσμα και να ορίζεται ως αυθύπαρκτη αρχή πρέπει να είναι και αδημιούργητη. Αυτός δηλαδή που θέτει κάτι σε κίνηση πρέπει να είναι ακίνητος και η κίνηση να είναι μια δύναμη που ξεκινά και έχει αρχή.

Συνοψίζοντας, έχουμε ένα αποτέλεσμα που καλείται δημιουργία και μια αιτία που καλείται Θεός . Το ποιος είναι ο Θεός πως υπάρχει και υπήρχε και θα υπάρχει θα το αναλύσουμε σε άλλο άρθρο μας. Από τη στιγμή που αυτή η  αιτία (Θεός) «ξεκινά» και ολοκληρώνει ένα αποτέλεσμα (δημιουργία), πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος ουσιαστικός και  βαθύτερος που συμβαίνει αυτό. Το ότι η αιτία ολοκληρώνει ένα αποτέλεσμα πρέπει να έχει κάποιο λόγο για να το κάνει , έναν σκοπό, αλλιώς  μιλάμε για χάος πράγμα που δεν συμβαίνει στη κοσμολογία διότι όλη η κτίση έχει νόμους και κανόνες που τη στηρίζουν εν αρμονία και ευταξία.

 Άρα ο Θεός είναι αδημιούργητος και μια ονομασία του είναι «ὁ Ὤν». Και τι θα πει «ὁ Ὤν»; Θα πει ο υπάρχων. Εκείνος που υπάρχει, όχι σαν να τον έφτιαξε κάποιος άλλος, αλλ' υπάρχει από τον εαυτό του, που πάντοτε, αχρόνως, προαιωνίως και αϊδίως υπάρχει, εκείνος που υπάρχει, χωρίς να έχει αρχή ούτε και τέλος. Αυτό θα πει και το «αΐδιος»: πάντοτε, αενάως, ο ίδιος και απαράλλακτος, χωρίς ποτέ να μεταβάλλεται και να αλλάζει. Όπως τον λέγει και στη θεία του Λειτουργία ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος· «ἀεί ὤν, ὡσαύτως ὤν». Και αυτό το όνομα ταιριάζει μάλλον στο Θεό, αυτό «παρουσιάζεται μᾶλλόν πως τῆς θείας οὐσίας ὄνομα». «Ὁ Ὤν» θα πει: εγώ είμαι που πάντοτε υπάρχω. Γι' αυτό και όταν κάνει την απόλυση ο ιερέας στις ακολουθίες της Εκκλησίας μας, έτσι αρχίζει: «Ὁ Ὤν, εὐλογητός Θεός ἡμῶν».

Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο λόγος που έχουμε αποτέλεσμα από την πλευρά του Θεού είναι η αγάπη «ο Θεός αγάπη εστί». Το ότι ο Θεός είναι αγάπη και αυτή η αγάπη ως αιτία και κίνηση δημιουργεί την κτίση ως ευχαριστία σημαίνει ότι τη μοιράζεται κιόλας. Ο Θεός είναι αγάπη ως κοινωνία γι' αυτό και είναι Αγία Τριάδα κοινωνία φύσεων αγάπης ως «οργασμού» έρωτος και το αποτέλεσμα αυτής η δημιουργία. Ο Θεός δημιουργεί τον κόσμο από αγάπη, αυτή η κίνηση της αγάπης είναι ο λόγος που η αιτία ξενικά με προορισμό της ένα αποτέλεσμα. Οπότε με μίσος ο Θεός δεν θα είχε λόγο να δημιουργήσει κάτι και να κάνει αυτό το άλμα και αυτή την κίνηση, διότι το μίσος δεν είναι κίνηση και έξοδος αλλά μια κατάσταση ελλειμματική. Μόνο η αγάπη έχει δημιουργική τάση πρόσημο και κίνηση προς ολοκλήρωση.  Το μίσος και η κακία είναι καταστάσεις αρνητικού πρόσημου.

Η λέξη «έτυχε» που λένε κάποιοι, πάλι αποδεικνύει την ύπαρξη του Θεού. Πολύ απλά διότι το να λέμε ότι κάτι έτυχε σημαίνει ότι παραδεχόμαστε το αποτέλεσμα και την αιτία που το προκάλεσε αλλά το πρόβλημα μας είναι ότι δεν μπορούμε να ερμηνεύουμε την αιτία και την ολοκλήρωση του αποτελέσματος και εκεί γεννιέται η λέξη «τύχη» που έχει σαν προϊόν την άγνοια. Ποιά είναι η απόδειξη για την ύπαρξη της Τύχης ως εγγενούς ιδιότητας του Σύμπαντος; Ας φανταστούμε τα βλέπουμε ένα κτίσμα και να λέμε ότι έτυχε επειδή δεν είναι τον δημιουργό με τους οφθαλμούς μας.

Ο Θεός δεν έχει λογική απόδειξη για τους εξής λόγους :

Aπλά γιατί δεν την χρειάζεται. Δεν ενδιαφέρει τον Θεό αν μπορεί το δημιούργημα του να  αποδείξει την ύπαρξή του με κιμωλία στον πίνακα ή σε χημικό εργαστήριο. Ο Θεός ως κίνηση έρωτος αγαπά και δίνεται ολοκληρωτικά στο δημιούργημα του. Και μέσα από την περιπέτεια της ελευθερίας ο άνθρωπος καλείται να δωθεί στη σχέση αυτή οντολογικά (ψυχοσωματικά) ή απλά να πει  όχι, πράγμα το οποίο έκανε. «Επιθυμία» του Θεού είναι να ενωθεί το δημιούργημα μαζί του και αυτή η ένωση που περνά μέσα από προσωπική σχέση δεν αφορά μόνο το νου αλλά ολοκληρωτικά όλον τον άνθρωπο.

Αν μπορούσαμε να αποδείξουμε ότι υπάρχει Θεός τότε θα αποδεικνύαμε την ανυπαρξία του. Δεν μπορεί το κτιστό να αποδείξει το άκτιστο, διότι πολύ απλά το κτιστό δεν θα ήταν κτιστό και το άκτιστο δεν θα ήταν άκτιστο. Το κτιστό μόνο κτιστές καταστάσεις μπορεί να αποδείξει αλλιώς δεν θα υπήρχε αυτή η διάκριση των ουσιών αιτίας και αποτελέσματος.

Δεν μπορούμε να αποδείξουμε την ανυπαρξία του Θεού, άρα δεν μπορούμε να πούμε ότι ο Θεός δεν υπάρχει διότι θα έπρεπε να αποδείξουμε την ανυπαρξία του. Το αποτέλεσμα ότι δεν μπορούμε να αποδείξουμε ότι δεν υπάρχει Θεός μας δίνει την απόδειξη της ύπαρξης του.

Αγαπητοί μου τί αγάπη θα ήταν αυτή αν μπορούσαμε να την αποδείξουμε ή να την κλείσουμε σε μπουκαλάκια εργαστηρίου; Θα ήταν κάτι τραγικό . . . Κάλλιστα θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η αγάπη δεν υπάρχει και όμως κάποιος άλλος θα έλεγε: «Πώς δεν υπάρχει, αφού την νιώθω, με συγκλονίζει, είναι βιωματικό γεγονός». Έτσι είναι και ο Θεός βιωματικό γεγονός και προσωπική σχέση και γι' αυτή τη σχέση και τη θυσία και τη μετοχή έχουμε την ενσάρκωση.

Και τι να γνωρίσουμε από τον Θεό; Την ουσία, τη φύση, την τελειότητά του; Αδύνατο. Ως προς τούτο ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει: «Ἄπειρον τό θεῖον καί ἀκατάληπτον· καί τοῦτο μόνον αὐτοῦ καταληπτόν, ἡ ἀπειρία καί ἀκαταληψία». Η ύπαρξη του κόσμου είναι απόδειξη και μαρτυρία, που βεβαιώνει και διαλαλεί την ύπαρξη του Θεού. Εφ' όσον είναι γεγονός, όπως λέγει και ο απόστολος Παύλος, ότι «πᾶς οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος», άρα «ὁ τά πάντα κατασκευάσας (είναι) ὁ Θεός» (Εβρ. γ΄ 4).

Βλέπουμε ακόμα ότι όσο υπάρχει ανθρώπινη ιστορία υπάρχει και θρησκευτικότητα. Η ύπαρξη θρησκευτικής συνείδησης όχι με την κοινωνικό-πολιτισμική έννοια, αλλά με την αναγωγή του ανθρώπου να κάνει την κίνηση από μέσα προς τα έξω για αναζήτηση του δημιουργού του μέσα από την προσωπική ελευθερία.

Γι' αυτό και οι άθεοι δεν αυτοκτονούν διότι κάτι άλλο μέσα τους μιλάει που απλά δεν μπορούν να το ερμηνεύσουν. Κανονικά όποιος είναι άθεος για να αποδείξει την πίστη στην ανυπαρξία του θα πρέπει να αυτοκτονήσει, διότι πολύ απλά όταν πιστεύεις ότι «έτυχες» ως ύπαρξη και ότι οδεύεις στο μηδέν, το τώρα δεν έχει απολύτως καμιά σημασία, εκτός από την ισοπέδωση. Για ποιο λόγο, για ποιο σκοπό να ζήσω ηθικά, να παντρευτώ, να βοηθήσω τον άλλον ή και να θυσιαστώ ακόμα, αφού όλα αυτά θα καταλήξουν οντολογικά στο μηδέν. Αν όλα αυτά δεν ολοκληρώνονται κάπου έστω και με αλλαγή τρόπου υπάρξεως, ποια η ουσία τους ; Το πρόβλημα με τους άθεους αδερφούς μας είναι το εξής: Άθεος είναι αυτός που στην ουσία αρνείται τον Θεό που δεν γνωρίζει και βρίσκεται σε κατάσταση άγνοιας. Όπως για παράδειγμα κάποιος άνθρωπος ο οποίος είναι αγράμματος. Το ότι είναι αγράμματος δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τα γράμματα , αλλά ότι ο ίδιος δεν τα γνωρίζει. Με την διαφορά ότι στο θέμα του Θεού η γνώση είναι βιωματική, εμπειρική και οντολογική κατάσταση και όχι κάτι που μαθαίνεις σε κάποιο Πανεπιστήμιο.

Δεν τον ενδιαφέρει τον Θεό νομικίστικα αν τον πιστεύεις ή αν τον αγαπάς. Κάτι τέτοιο περισσότερο αφορά εσένα παρά τον Θεό. Ο Θεός έχει την αγκαλιά του ανοιχτή και είναι εκεί για σένα, απλά εσύ φεύγεις και η φυγή σου αυτή σου δημιουργεί πρόβλημα διότι απομακρύνεσαι από την πηγή της δημιουργίας σου. Όπως αν βγάλεις το κινητό από την πρίζα.

Ο Εμμάνουελ Κάντ: "Υπάρχει τόση αδικία και τόσος πόνος σε αυτόν τον κόσμο που κάποια στιγμή όλα θα πρέπει να αντικατασταθούν". Η αδικία αυτή είναι και ηθική, ως ατομική και κοινωνική έκφραση και οντολογική κατά τον άνθρωπο. Όπως για παράδειγμα ένα ανάπηρο παιδί ή ένας τυφλός μπορεί σωματικά να μην έχει τις ίδιες δυνατότητες με κάποιον που είναι αρτιμελής, αλλά οντολογικά δε διαφέρει με κανέναν άνθρωπο. Η διαφορά είναι ότι η πορεία του μπορεί να είναι «λογικά» πιο δύσκολη. Αν θεωρήσουμε ότι δεν υπάρχει Θεός και όλα είναι μέχρι τον τάφο τότε θα πρέπει να εξοντώσουμε τους ανάπηρους και τους σωματικά ελλειμματικούς διότι μας δημιουργούν προβλήματα, διότι δεν παράγουν και δεν είναι χρήσιμοι στην κοινωνία και αφού ο Θεός δεν υπάρχει καλύτερα να απαλλαγούμε από αυτούς. Επειδή σκοπός δεν υπάρχει και όλα οδεύουν προς το μηδέν τότε τον «άτυχο» -κατά τον άθεο- που γεννιέται ανάπηρος πρέπει να τον βγάλουμε από την μέση. Γεννιέται και ένα άλλο ερώτημα: Για ποιο λόγο να ζήσω ηθικά αφού θα πάω στο μηδέν;

Εδώ όπως είπαμε η γνώση του Θεού είναι εμπειρία και συνάντηση, γεγονός οντολογικό, εσωτερικό, υπαρξιακό και πραγματικό. Δεν είναι ένα γεγονός φαντασίας ή ονείρου διότι τότε μιλάμε για πλάνη. Δεν πιστεύω στον Θεό για να κερδίσω κάτι, δίνομαι από έρωτα οντολογικά παλμικά σε εκείνον.  Για τον λογικό και καθαρό στην καρδιά, για τον δίκαιο και ευσυνείδητο άνθρωπο ο Θεός είναι χειροπιαστή πραγματικότητα. Μόνο «ἄφρων εἶπεν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. ιγ΄ 1).

Κοινοποίηση
π. Σπυρίδων Σκουτής

Απόφοιτος ΕΙΕΚ Ριζαρείου Εκκλησιαστικής σχολής. Κληρικός Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Εφημέριος Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης Νοσοκομείου "ΕΛΠΙΣ".

Email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
  1. Δημοφιλή
  2. Προτεινόμενα

Ημερολόγιο

« February 2025 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28