Πρόσφορο ή Λειτουργιά λέγεται ο άρτος τον οποίο πηγαίνουμε στην Εκκλησία για να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία.
Για να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία απαιτούνται άρτος ένζυμος και κρασί. Μάλιστα ο τρίτος Αποστολικός κανόνας απαγορεύει να τελείται η Θεία Λειτουργία με άλλα φαγώσιμα είδη, παρά μόνο με άρτο και κρασί ενωμένο με ζεστό νερό (Ζέον). Ο κληρικός που θα τελέσει την Θεία Λειτουργία με άλλα τινά εκτός άρτου και οίνου, καθαιρείται. Γιατί η Θεία Λειτουργία πρέπει να τελείται μόνο με άρτο και κρασί;
Αναγκαίο για την ζωή του ανθρώπου είναι η τροφή. Άνθρωπος χωρίς τροφή δεν μπορεί να ζήσει. Συνεπώς η τροφή ταυτίζεται κατά κάποιο τρόπο με την ζωή του ανθρώπου. Το μόνο ζώο της κτίσης που έτρωγε και τρώει μεταποιημένη τροφή είναι ο άνθρωπος. Όλα τα ζώα καταναλώνουν την τροφή τους όπως την βρίσκουν στη φύση. Όπως π.χ. το πρόβατο τρώει την τροφή του όπως την βρίσκει στην φύση ως χόρτο, το λιοντάρι τρώει διάφορα ζώα όπως τα βρίσκει στη φύση, το ψάρι τρώει το πλακτόν ή μικρότερα ψάρια κ.ο.κ. Μόνο ο άνθρωπος τρώει μεταποιημένη τροφή. Και η πρώτη μεταποιημένη τροφή του ανθρώπου, από αρχαιοτάτων χρόνων, είναι ο άρτος και το κρασί.
Πήρε σπόρους σιταριού ο άνθρωπος από τη φύση, τους άλεσε, έγινε το αλεύρι και αφού έσμιξε αλεύρι με νερό ο άνθρωπος έφτιαξε την ζύμη την οποία έψησε και έφτιαξε το ψωμί. Επίσης μάζεψε ο άνθρωπος σταφύλια από τη φύση διάφορων ειδών, τα έσμιξε, τα πήγε στο λινό και τα πάτησε, έγινε ο μούστος, ο οποίος μετά την διαδικασία του βρασμού ή ψησίματος έγινε οίνος=κρασί. Έτσι η πρώτη μεταποιημένη τροφή του ανθρώπου είναι ο άρτος και το κρασί. Είπαμε πως η τροφή ταυτίζεται εν μέρει με τη ζωή, αφού είναι αναγκαία για να ζήσει ο άνθρωπος.
Έτσι η μεταποιημένη τροφή ταυτίζεται αποκλειστικά με την ζωή του ανθρώπου. Όταν ο άνθρωπος φτιάχνει άρτο και οίνο και τα προσφέρει στην Εκκλησία, εξ ου και πρόσφορο, ουσιαστικά προσφέρει στην Εκκλησία την ίδια του τη ζωή, τον ίδιο του τον εαυτό. Εκκλησία είναι το σύνολο των πιστών ενωμένο στο Σώμα του Θεανθρώπου Χριστού. Συνεπώς όταν προσφέρει άρτο και οίνο ο άνθρωπος στην Εκκλησία, προσφέρει τον εαυτό του, τον αφιερώνει, στον Χριστό και στους άλλους ανθρώπους μέλη της Εκκλησίας. Γι' αυτό σωστό είναι να προσφέρω στην Εκκλησία άρτο και οίνο που έχω φτιάξει εγώ, για να αντιπροσωπεύει την δική μου ζωή=ύπαρξη.
Αν προσφέρω άρτο και οίνο που άλλοι έχουν φτιάξει, αυτά δεν εκπροσωπούν την δική μου ζωή=ύπαρξη, αλλά κάποιων άλλων. Έτσι προσφέροντας άρτο και οίνο, αφιερώνοντας τη ζωή μου στην Εκκλησία, την προσφέρω=αφιερώνω αγαπητικώς στους συνανθρώπους μου. Καθότι ο Χριστός είπε: "Αληθινά σας λέγω, κάθε τι που κάνατε, για να εξυπηρετήσετε έναν από τους αδελφούς μου, που φαίνονται άσημοι και ελάχιστοι μέσα στην Εκκλησία=κοινωνία, τα κάνατε σε μένα". (Ματθ. 25, 40). Συνεπώς όταν προσφέρω άρτο=πρόσφορο και οίνο στην Εκκλησία για να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία, στην ουσία προσφέρω=αφιερώνω την ζωή μου στους συνανθρώπους μου.
Ο δεύτερος σημαντικός λόγος που προσφέρω άρτο και οίνο για να τελεσθεί η Θεία Λειτουργία είναι ο εξής: Για να κατασκευασθεί ο άρτος πήραμε χιλιάδες σπόρους σιταριού, τους αλέσαμε, τους κάναμε αλεύρι και έπειτα αφού ζυμώσαμε το αλεύρι φτιάξαμε ένα άρτο. Δηλαδή ο άρτος είναι αποτέλεσμα της ενώσεως χιλιάδων σπόρων σιταριού σε ένα σώμα τον άρτο. Το ίδιο και ο οίνος. Πήραμε χιλιάδες ρόγες σταφυλιών διαφορετικών ειδών και αφού τους πατήσαμε στο λινό τους κάναμε οίνο. Ο οίνος δηλαδή είναι η ένωση χιλιάδων ρογών σταφυλιού σε ένα σώμα τον οίνο. Έτσι και η Εκκλησία είναι η ένωση, διά της αγάπης, πολλών ανθρώπων διαφορετικών λαών σε ένα Σώμα, αυτό του Θεανθρώπου Χριστού, την Εκκλησία. Στην "Διδαχή των Αποστόλων" κείμενο του 2ου μ.Χ. αιώνος στην οποία περιγράφεται η Θεία Λειτουργία των πρώτων αιώνων, κατά την Αγίαν Αναφορά, πριν την μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού, εύχεται ο ιερέας: "Ώσπερ ήν τουτο το κλάσμα διεσκορπισμένον επάνω των ορέων και συναχθέν εγένετο έν, ούτω συναχθήτω σου η Εκκλησία από των περάτων της γης εις την σήν βασιλείαν". Δηλαδή,
Όπως αυτός ο άρτος ήταν διασκορπισμένος στις πεδιάδες σε μορφή σιταριού και μαζεύτηκε κει έγινε ένας, έτσι ας μαζευτεί=ενωθεί η Εκκλησία Σου Χριστέ από τα πέρατα της γης στη βασιλεία σου. Επίσης στη Θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου, μετά τον καθηγιασμό του άρτου και του οίνου, λέει ιερέας: "Ημάς δε πάντας, τους εκ του ενός Άρτου και του Ποτηρίου μετέχοντας, ενώσαις αλλήλοις εις ενός Πνεύματος Αγίου κοινωνίαν.....". Δηλαδή, εμάς όλους που μετέχουμε στον ένα άρτο και στο ένα ποτήριο, ένωσέ μας μεταξύ μας σε μια κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Συνεπώς η μετοχή μας στον ένα Άρτο και ένα Ποτήριο=οίνο πραγματοποιεί την ένωσή μας σ' ένα Σώμα τη Εκκλησία. Γι' αυτό και ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, στο έργο του "Ερμηνεία στην Θεία Λειτουργία, γράφει: "Και γαρ η Εκκλησία σημαίνεται εν τοις Μυστηρίοις". Διότι η Εκκλησία=ένα Σώμα φανερώνεται στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Εκεί που όλοι οι μετέχοντες γινόμαστε ένα Σώμα αγάπης χωρίς να έχουμε αλλοίωση ή σύγχυση προσώπων "ώστε πάντες έν ώσι" (Ιω. 17,21) Γιατί Εκκλησία είναι εκεί που ο καθένας προσφέρει την ύπαρξή του αγαπητικώς στους άλλους, ώστε όλοι εν αγάπη να ενωθούμε σε ένα σώμα, μια κοινωνία.