Έτσι, ορισμένοι συνάνθρωποί μας άρχισαν αμέσως την κριτική προς τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο για ρατσιστικά και «ομοφοβικά» κηρύγματα προς τους χριστιανούς. Πήραν αφορμή από τον συνάδελφο καθηγητή, που διένειμε στους μαθητές του αποσπάσματα ορθοδόξων κειμένων επικριτικά προς την ομοφυλοφιλία.

Για τα πρωτοφανή αντανακλαστικά του υπουργείου Παιδείας (που, ξεχνώντας τη συνηθισμένη υπερβολική ανεκτικότητά του, έσπευσε να θέσει σε διαθεσιμότητα τον καθηγητή) και για τους κινδύνους που εγκυμονούν τοποθετηθήκαμε παλαιότερα. Χρειάζεται όμως και μια διευκρίνιση ως προς τις απόψεις που φαίνεται να διατυπώνει ο ιερός Χρυσόστομος, τον οποίο, αντί για μεγάλο διδάσκαλο της αγάπης, κάποιοι παρερμηνεύουν για μία ακόμη φορά ως διδάσκαλο του μίσους. Επιτρέψτε μου, Θεού θέλοντος, μερικές σκέψεις πάνω σ’ αυτό.

Το επίμαχο απόσπασμα προέρχεται από την ερμηνεία της προς Ρωμαίους επιστολής του αποστόλου Παύλου από τον ιερό Χρυσόστομο. Στη συγκεκριμένη επιστολή ο απόστολος Παύλος επισημαίνει ότι, λόγω της υπέρμετρης αλαζονείας των ανθρώπων του ειδωλολατρικού κόσμου, ο Θεός τους άφησε να παραδοθούν στα πάθη τους, συνέπεια των οποίων – μεταξύ άλλων – είναι η συνουσία μεταξύ ομοφύλων (Ρωμ. 1, 26-27).

Σχολιάζοντας το θέμα, ο ιερός Χρυσόστομος λέει:

«Τούτους ἐγὼ καὶ ἀνδροφόνων χείρους εἶναί φημι· καὶ γὰρ βέλτιον ἀποθανεῖν, ἢ ζῇν ὑβριζόμενον οὕτως. Ὁ μὲν γὰρ ἀνδροφόνος τὴν ψυχὴν ἀπὸ τοῦ σώματος διέῤῥηξεν, οὗτος δὲ τὴν ψυχὴν μετὰ τοῦ σώματος ἀπώλεσε. Καὶ ὅπερ ἂν εἴποις ἁμάρτημα, οὐδὲν ἴσον ἐρεῖς τῆς παρανομίας ταύτης· καὶ εἰ ἐπῃσθάνοντο τῶν γινομένων οἱ πάσχοντες, μυρίους ἂν κατεδέξαντο θανάτους, ὥστε μὴ τοῦτο παθεῖν. Οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστι ταύτης τῆς ὕβρεως ἀλογώτερόν τε καὶ χαλεπώτερον» (αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Επιστολή προς Ρωμαίους, Ομιλία Δ΄, τέλος β΄ και αρχή γ΄ παραγράφου).

Ολόκληρη η ομιλία, στην έκδοση της Patrologia Graeca του Migne (τόμος 60), εδώ, στο τέλος της σελ. 415-416 (σελ. 416 του pdf – το απόσπασμα στη σελ. 420).

Σε νεοελληνική μετάφραση στην έκδοση «Άπαντα Αγίων Πατέρων», τόμος 80 (όπου δημοσιεύεται ως Ομιλία Ε΄), εδώ, από τη σελ. 86 (82 του pdf). Το συγκεκριμένο απόσπασμα στη σελ. 91 (87 του pdf).

Σε απλά ελληνικά, έτσι μεταφράζεται το απόσπασμα στο διαδίκτυο, από το οποίο το παρέλαβε και ο συνάδελφος:

«Οι ομοφυλόφιλοι είναι χειρότεροι από τους δολοφόνους, γιατί είναι καλύτερα να πεθάνει κανείς, παρά να ζει και να προσβάλλεται έτσι. Καθότι ο δολοφόνος χωρίζει την ψυχή από το σώμα, ενώ ο ομοφυλόφιλος καταστρέφει την ψυχή μαζί με το σώμα. Δεν υπάρχει πιο σιχαμερό, πιο φοβερό, πιο ανόητο, πιο ατιμωτικό πράγμα από την ομοφυλοφιλία».

Παραλείπει όμως η μετάφραση τη φράση «αν συναισθάνονταν οι πάσχοντες τι ακριβώς συμβαίνει, θα προτιμούσαν μύριους θανάτους παρά να το πάθουν αυτό» («εἰ ἐπῃσθάνοντο… μὴ τοῦτο παθεῖν»).

Τι λέει στην πραγματικότητα εδώ ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος;

Κατ’ αρχάς δεν λέει ότι οι ομοφυλόφιλοι «είναι χειρότεροι από τους δολοφόνους», αλλά ότι ο ίδιος θα τους χαρακτήριζε χειρότερους και από τους δολοφόνους. Και ο λόγος που θα το έκανε αυτό είναι ότι το να συνουσιαστεί ένας άνδρας με άλλον άνδρα μετατρέπει αυτόν τον άλλον άνδρα σε θύμα, πιο τραγικό από θύμα δολοφονίας – διότι ο φόνος καταστρέφει μόνο το σώμα, ενώ η διαφθορά αυτού του είδους καταστρέφει και το σώμα και την ψυχή.

Πώς το τεκμηριώνει αυτό; Υπενθυμίζει κατ’ αρχάς ότι η πορνεία συνιστά μεγάλη αμαρτία επειδή διαπράττεται εντός του σώματος, το οποίο – σύμφωνα με μια θεμελιώδη χριστιανική ιδέα – δεν είναι απλό «αντικείμενο», αλλά ναός του Θεού και γι’ αυτό δεν επιτρέπεται να βεβηλώνεται. Η δε ομοφυλοφιλία είναι πιο δραματική από την πορνεία, γιατί είναι αντίθετη με τη φύση, ενώ η πορνεία τουλάχιστον είναι κατά φύσιν! (Πορνεία σημειώνουμε ότι, στο χριστιανισμό, θεωρείται γενικά η σεξουαλική χρήση του σώματος καθαρά για λόγους ηδονής, χωρίς τη σχέση αγάπης και τη σύνδεση με το Θεό που δημιουργούνται με το μυστήριο του γάμου, ΟΤΑΝ φυσικά λειτουργεί σωστά).

Δεν εξομοιώνει λοιπόν τους ομοφυλόφιλους ως πρόσωπα ή ως χαρακτήρες με τους δολοφόνους, αλλά χαρακτηρίζει τη ζημιά που κάνουν στον άλλο ως χειρότερη από τη ζημιά που κάνει ένας δολοφόνος και είναι βέβαιος ότι, αν το συναισθάνονταν αυτό, τόσο οι ίδιοι όσο και τα θύματά τους, θα προτιμούσαν χίλιες φορές να πεθάνουν.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος δεν επιθυμεί κάποια τιμωρία από το νόμο για τους ομοφυλόφιλους, ούτε κηρύσσει μίσος εναντίον τους ή διώξεις, αλλά προσπαθεί να αποτρέψει τους ανθρώπους από την υποδούλωσή τους σε αυτό το πάθος, όχι επειδή τους «φοβάται» (δεν είναι δηλαδή «ομοφοβικός»), αλλά για να μην απομακρυνθούν από το Θεό και χάσουν την ψυχή τους.

Και, αφού αναλύσει αρκετά το αφύσικο του πράγματος, κάνοντας αναφορές και στα Σόδομα και σε ένα υποθετικό σενάριο, στο οποίο ορισμένοι θα επιχειρούσαν να μετατρέψουν τους άνδρες σε γυναίκες (κάτι θυμίζει αυτό για την εποχή μας), προσθέτει: «Από πού λοιπόν εγεννήθησαν αυτά τα κακά; Από την τρυφηλή ζωή, από την άγνοια του Θεού. Διότι όταν απορρίψουν μερικοί τον φόβο και τον σεβασμό του Θεού, όλα τα καλά στο εξής φεύγουν» (μετάφραση, από την παραπάνω έκδοση, σελ. 93).

Ο ιερός Χρυσόστομος πιστεύει ακράδαντα στην αγάπη και το έλεος του Θεού. Όπως όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας, στηλιτεύει την αμαρτία επειδή αγαπά κι όχι επειδή μισεί τους ανθρώπους. Αλλού γράφει, αναφερόμενος στους αγώνες που δίνει η (Ορθόδοξη) Εκκλησία κατά των αιρετικών:

«Γιατί τέτοιος είναι ο πόλεμός μας: δεν κατασκευάζει νεκρούς από τους ζωντανούς, αλλά ζωντανούς από τους νεκρούς, γεμάτος ημεράδα και μεγάλη επιείκεια. … Δεν αποστρέφομαι τον άνθρωπο, αλλά μισώ την πλάνη. … Όπως ο γιατρός, θεραπεύοντας τον ασθενή, δεν πολεμάει το σώμα, αλλά αναιρεί την κάκωση του σώματος. Έτσι κι εγώ, αν πολεμήσω κατά των αιρετικών, δεν πολεμάω τους ίδιους τους ανθρώπους, αλλά επιθυμώ να διώξω την πλάνη και να καθαρίσω τη μόλυνση. Δική μου συνήθεια είναι να διώκομαι και να μη διώκω, να εκτοπίζομαι και να μην εκτοπίζω. Όπως φέρθηκε και ο Χριστός, που δεν σταύρωσε, αλλά σταυρώθηκε, δε ράπισε, αλλά ραπίστηκε» (Εις τον άγιον ιερομάρτυρα Φωκάν, P.G. 50, 841-842).

Τα παραπάνω λόγια καλό είναι να τα έχουμε πάντα κατά νου, όταν αναφερόμαστε στον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο και γενικά στους αγίους διδασκάλους της Ορθοδοξίας. Μπορεί να διαφωνείτε με όσα διδάσκουν, αλλά δεν είναι σωστό και έντιμο να τους προσάπτετε την κατηγορία του φανατισμού, του ηθικισμού και της μισανθρωπίας οποιασδήποτε μορφής. Φανατικοί, ηθικιστές και μισάνθρωποι δυστυχώς πάντα υπήρχαν και υπάρχουν, αλλά δεν είναι εκείνοι που διαμόρφωσαν τη διδασκαλία της Εκκλησίας για τον Θεό και τον άνθρωπο.

***

Η έντονη λοιπόν αποστροφή των χριστιανών προς την ομοφυλοφιλία (όχι προς τους ομοφυλόφιλους ως ανθρώπους) οφείλεται στο ότι, για μας, συνιστά ανατροπή της ανθρώπινης φύσης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σταυροφόροι των «ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων» βασίζονται ακριβώς στον ισχυρισμό ότι η ομοφυλοφιλία είναι φυσική και όχι αφύσικη κατάσταση και ότι όλα όσα θεωρούνται σεξουαλικές αποκλίσεις είναι φυσικές παραλλαγές της ανθρώπινης σεξουαλικότητας και μάλιστα ότι συνιστούν ιδιαίτερα φύλα, που πρέπει να αναγνωριστούν επίσημα. Την άποψη αυτή οι υπερασπιστές της προσπαθούν να την επιβάλουν πλέον ακόμη και με τη βία, στοχοποιώντας οποιονδήποτε τολμά να υποστηρίξει την αντίθετη άποψη, όπως ότι ο άνθρωπος διαθέτει μόνο δύο (και όχι δεκάδες) φύλα!

Σ’ αυτή την απόπειρα επιβολής εμείς οι διαφωνούντες βλέπουμε μια προσπάθεια καλλιέργειας της ομοφυλοφιλίας και διαμόρφωσης ενός νέου τύπου ανθρώπου (άφυλου) και μιας νέου τύπου κοινωνίας (σε συνδυασμό με τη θεωρία του «μετανθρωπισμού» και τα σχετικά), η οποία είμαστε βέβαιοι ότι θα οδηγήσει τους ανθρώπους στη δυστυχία και οπωσδήποτε μακριά από το πολυτιμότερο αγαθό που μπορούν ν’ αποκτήσουν, τη βασιλεία του Θεού. Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος τονίζει – και επαναλαμβάνει ο ιερός Χρυσόστομος και όλοι οι άγιοι διδάσκαλοι της Ορθοδοξίας που ασχολήθηκαν με το θέμα – πως αυτή η κατάσταση είναι συνέπεια της ανθρώπινης αλαζονείας και πως, όταν ο άνθρωπος αγαπά το Χριστό, εν τέλει βρίσκει το δρόμο του.

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε, πάντως είναι άδικο και συκοφαντικό να μας κατηγορείτε για μισανθρωπία. Αλλά επειδή δεν είμαστε μισάνθρωποι, κι αυτό το συγχωρούμε.

ΥΓ. Περισσότερα για το θέμα μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο του σεβ. μητροπολίτη Μάνης Χρυσοστόμου «Ο Ιερός Χρυσόστομος περί της ομοφυλοφιλίας (Συμβολή στην επικαιρότητα του θέματος)».