Ο προβληματισμός που επιχειρεί αυτό το μικρό άρθρο, είναι ότι η στείρα αναζήτηση των απολεσθέντων αξιών σε μία κοινωνία που καταρρέει, δεν αποτελεί διέξοδο ως μία νοηματοδότηση που θα ελευθερώσει τον άνθρωπο, ενώ ταυτόχρονα στο βάθος δημιουργεί σύγχυση.

Η ανούσια παρελθοντολογία του είδους: «είχαμε κάποτε αξίες, ιδέες κ.λ.π.»,  επίσης δεν ταιριάζει με την αληθινή πίστη και ζωή, γιατί πολύ απλά, η αληθινή πίστη και ζωή δεν αποτελούν ιδέες, αλλά υπαρξιακή τοποθέτηση.

Επομένως, το ζητούμενο για τον συνειδητοποιημένο ορθόδοξο χριστιανό, δεν είναι η θεοποίηση αυτών των αξιών, οι οποίες ούτως ή άλλως αποτελούν καρπό μιας αληθινής σχέσης μετά του Θεού, όταν αυτή επιτευχθεί.

Αναδεικνύονται από μόνες τους, χωρίς να είναι αυτοσκοπός και εντάσσονται σε ένα επίπεδο αγαπητικής σχέσης με τον συνάνθρωπο. Σχέση η οποία θα λειτουργεί αναγωγικά προς το Θεό και δεν θα πρέπει να έχει ουμανιστικό χαρακτήρα.

Να συναντήσει ο άνθρωπος το Χριστό είναι το ζητούμενο και όχι τις αξίες, οι οποίες δεν τον οδηγούν κάπου μετά το θάνατο, χωρίς την ζωντανή σχέση με τον Δημιουργό του.

Ο κίνδυνος που κρύβουν αυτές οι τοποθετήσεις, είναι να μείνει ο άνθρωπος προσκολλημένος σ' αυτές τις αξίες και να αποπροσανατολιστεί.

Οι αξίες αυτές καθ’ αυτές δεν αποτελούν πρόβλημα. Αν όμως απομονωθούν, τότε καταλαμβάνουν πολύτιμο «υπαρξιακό χώρο» στον άνθρωπο, χώρος ο οποίος είναι προορισμένος για το Θεό.

Σε όλη αυτή την στείρα αναζήτηση των αξιών, είναι ευκολονόητο να καταλάβει κανείς, ότι απουσιάζει σε όλα τα επίπεδα η ανθρώπινη οντολογία.

Δυστυχώς, μας έμαθαν να κοιτάμε επιφανειακά και όχι στο βάθος.

Οι αξίες, τις περισσότερες φορές συνδέονται ή μάλλον υποτίθεται ότι συνδέονται με αρετές, οι οποίες για πολλούς θεωρούνται κατάκτηση του ανθρώπου και ο ίδιος προσπαθεί μέσα από εξωτερικές συμπεριφορές να τις κατακτήσει.

Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό ακόμη και στους χριστιανούς, όπως μας τονίζουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι ότι ένα πρωτογενές οντολογικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου είναι και οι αρετές, οι οποίες είναι σύμφυτες και όχι επίκτητες, όπως μας διδάσκει και ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος ^[1] .

Αρετές τις οποίες ο άνθρωπος φροντίζει να τις «μπαζώσει» αμαρτάνοντας, όπως έλεγε ο Όσιος ο Παΐσιος ο αγιορείτης.

Όταν όμως ο άνθρωπος ανέβει στο σκάφος της Εκκλησίας, θεραπεύεται και τις αναδεικνύει, ενώ ταυτόχρονα όπως γνωρίζουμε από τη θεολογία των χαρισμάτων, δίνονται προς διακονία του πληρώματος της Εκκλησίας μας, δηλαδή ο άνθρωπος δεν τις κρατά για τον εαυτό του, άλλα τις μοιράζεται με τους συνανθρώπους του, σε μία κοινωνία αγάπης εν Χριστώ.

Επομένως, αυτό που εμείς νομίζουμε ως κατάκτηση και που προσπαθούμε με κάθε τρόπο να επιστρέψουμε σ' αυτό, αποτελεί ένα δεδομένο της υπάρξεώς μας, το οποίο αναδεικνύεται με τη θεραπεία του ανθρώπου εντός της Εκκλησίας μας, εφόσον συνδεθούμε μυστηριακά.

Οι κοινωνικές αξίες και οι αρετές, έρχονται ως «ώριμο φρούτο» και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αποτελούν σκοπό της υπάρξεώς μας.

Γιατί τόσο απλά: «τα προσφέρει ο Θεός στην εν Χριστώ κοινωνία, ως δωρεά στον άνθρωπο».

Με αυτό τον τρόπο η ανθρώπινη φύση αποκτά την πληρότητα της συνδεδεμένη με τη θεία Χάρη, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την εν Χριστώ θέωσή της, έχοντας εσχατολογικό ορίζοντα.

Το τελικό συμπέρασμα είναι, ότι αυτό που μας λείπει είναι καθαρά ο οντολογικός προσανατολισμός στο Θεό και όχι η παρελθοντολογία των αξιών και των αρετών.

______________________________________________________________

[1]. Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Ἡ ἀρετὴ φυσικὼς ἐστὶν ἐν τῇ ψυχὴ» Λόγος πγ'